Η Επιτροπή παρέχει κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη μέλη στο πλαίσιο της εαρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2023 για την οικοδόμηση μιας εύρωστης και ανθεκτικής στις μελλοντικές εξελίξεις οικονομίας που θα διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα και τη μακροπρόθεσμη ευημερία για όλους απέναντι σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις. Αυτό απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε όλους τους τομείς πολιτικής: προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, παραγωγικότητα, δικαιοσύνη και μακροοικονομική σταθερότητα. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο συντονισμού των πολιτικών για τον σκοπό αυτό, ενσωματώνοντας την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής. Ο κύκλος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου παρέχει επίσης επικαιροποιημένες εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλα τα κράτη μέλη.
Βελτιωμένες προοπτικές εν μέσω επίμονων προκλήσεων
Η ευρωπαϊκή οικονομία εξακολουθεί να επιδεικνύει ανθεκτικότητα σε ένα δύσκολο παγκόσμιο πλαίσιο.
Οι χαμηλότερες τιμές της ενέργειας, η μείωση των περιορισμών στον εφοδιασμό και η ισχυρή αγορά εργασίας στήριξαν έναν μέτριο ρυθμό ανάπτυξης το πρώτο τρίμηνο του 2023, εξαλείφοντας τους φόβους για ύφεση. Ταυτόχρονα, ενώ ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μειώνεται, ο δομικός πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε, γεγονός που οδήγησε σε περαιτέρω αυστηροποίηση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών.
Σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις 2023, η οικονομία της ΕΕ θα αναπτυχθεί κατά 1,0 % το 2023 και κατά 1,7 % το 2024. Ο πληθωρισμός στην ΕΕ προβλέπεται στο 6,7 % το 2023 και στο 3,1 % το 2024.
Η αύξηση της απασχόλησης προβλέπεται να ανέλθει σε 0,5 % φέτος, προτού μειωθεί στο 0,4 % το 2024. Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να παραμείνει μόλις πάνω από το 6 %.
Αποτελεσματική εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της πολιτικής συνοχής: καθοριστικοί παράγοντες για μια ισχυρή και ανθεκτική στις μελλοντικές εξελίξεις οικονομία της ΕΕ
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του, ο ΜΑΑ – στο επίκεντρο του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU ύψους 800 δισ. ευρώ για την Ευρώπη – εξακολουθεί να επιταχύνει μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς πράσινη και ψηφιακή μετάβαση σε κάθε κράτος μέλος, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της ΕΕ στο σύνολό της. Το Eυρωπαϊκό Eξάμηνο ενσωματώνει την εφαρμογή του ΜΑΑ και των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής με συμπληρωματικό τρόπο και παρέχει καθοδήγηση σε θέματα πολιτικής στα κράτη μέλη σχετικά με βασικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Με την εφαρμογή όλων των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και την διεκπεραίωση 24 αιτήσεων πληρωμών μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει εκταμιεύσει πάνω από 152 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού για την επιτυχή υλοποίηση βασικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν τη δυναμική υλοποίησης των σχεδίων τους και να προχωρήσουν στην ταχεία εφαρμογή των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν την πρόοδο τους όσον αφορά την απαλλαγή της οικονομίας και της βιομηχανικής βάσης της ΕΕ από τις ανθρακούχες εκπομπές, την αντιμετώπιση των ελλείψεων και αναντιστοιχιών εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, τη στήριξη της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας, την κλιμάκωση της έρευνας και της καινοτομίας και τη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ευημερίας, ανταγωνιστικότητας, δικαιοσύνης και ανθεκτικότητας της ΕΕ. Η συμπερίληψη κεφαλαίων για το REPowerEU στα σχέδια των κρατών μελών, με πρόσθετη χρηματοδότηση, θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ΕΕ στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας και θα επιταχύνει τη μετάβαση προς τον εφοδιασμό με καθαρή ενέργεια και προς μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών.
Στοχευμένες συστάσεις προς τα κράτη μέλη για τη στήριξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας
Στις εκθέσεις ανά χώρα του 2023 γίνεται απολογισμός των ειδικών κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων σε κάθε κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη διττή μετάβαση και την ανταγωνιστικότητα, και περιγράφεται ο βαθμός στον οποίο αυτές αντιμετωπίζονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των χωρών. Η Επιτροπή προτείνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις για την παροχή καθοδήγησης στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης βασικών οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζονται μόνο εν μέρει ή δεν αντιμετωπίζονται στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Οι συστάσεις αυτές θα συμβάλουν επίσης στην εφαρμογή του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας.
Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις χωρίζονται σε τέσσερα μέρη:
- σύσταση σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών-διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, κατά περίπτωση·
- σύσταση για τη συνέχιση ή την επιτάχυνση της εφαρμογής των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένων των αναθεωρήσεών τους και της ενσωμάτωσης των κεφαλαίων για το REPowerEU, λαμβανομένων υπόψη των δυνητικών ειδικών ανά χώρα κινδύνων υλοποίησης, και για την ταχεία εφαρμογή των εγκεκριμένων προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής·
- επικαιροποιημένη και πιο συγκεκριμένη σύσταση σχετικά με την ενεργειακή πολιτική σύμφωνα με τους στόχους του REPowerEU· και
- κατά περίπτωση, πρόσθετη σύσταση σχετικά με εκκρεμείς και/ή νεοεμφανιζόμενες διαρθρωτικές προκλήσεις.
Δημοσιονομικές κατευθύνσεις
Με την έξοδο από την περίοδο κατά την οποία ίσχυε η γενική ρήτρα διαφυγής, η Επιτροπή παρέχει εκ νέου ποσοτικοποιημένες και διαφοροποιημένες ειδικές ανά χώρα συστάσεις για τη δημοσιονομική πολιτική.
- Τα κράτη μέλη που έχουν επιτύχει τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο τους (τον δημοσιονομικό στόχο που έχει τεθεί για κάθε χώρα στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης), με βάση τις εαρινές προβλέψεις του 2023, καλούνται να διατηρήσουν υγιή δημοσιονομική θέση το 2024.
- Όλα τα άλλα κράτη μέλη καλούνται να διασφαλίσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την ονομαστική αύξηση των εθνικά χρηματοδοτούμενων καθαρών πρωτογενών δαπανών το 2024.
- Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρήσουν τις εθνικά χρηματοδοτούμενες δημόσιες επενδύσεις και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότηταςκαι άλλων ταμείων της ΕΕ, ιδίως για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
- Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποσύρουν σταδιακά τα ισχύοντα μέτρα στήριξης της ενέργειας έως το τέλος του 2023. Εάν οι ανανεωμένες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας απαιτούν την εφαρμογή μέτρων στήριξης, αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, κατά τρόπο οικονομικά προσιτό, και στη διατήρηση των κινήτρων για εξοικονόμηση ενέργειας.
- Για την περίοδο μετά το 2024, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζουν μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική σταδιακής και διατηρήσιμης εξυγίανσης, σε συνδυασμό με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την υψηλότερη διατηρήσιμη ανάπτυξη, ώστε να επιτευχθεί συνετή μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική θέση.
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση με τα κριτήρια της Συνθήκης για το έλλειμμα και το χρέος
Η Επιτροπή συνέταξε έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ για 16 κράτη μέλη: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Ουγγαρία, Μάλτα, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία. Σκοπός της έκθεσης είναι να αξιολογηθεί η συμμόρφωση των κρατών μελών με τα κριτήρια της Συνθήκης για το έλλειμμα και το χρέος.
Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι το κριτήριο του ελλείμματος δεν πληρούται από το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Γερμανία, την Εσθονία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Λετονία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία.
Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους σχετικούς παράγοντες, στην έκθεση διαπιστώνεται ότι η Γαλλία, η Ιταλία και η Φινλανδία δεν πληρούν το κριτήριο του χρέους. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συμμόρφωση με την τιμή αναφοράς για τη μείωση του χρέους δεν κρίνεται αναγκαία υπό τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες.
Η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο να κινήσει διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος στη βάση του ελλείμματος την άνοιξη του 2024 με βάση τα απολογιστικά στοιχεία για το 2023.
Αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών
Η Επιτροπή αξιολόγησε την ύπαρξη μακροοικονομικών ανισορροπιών για τα 17 κράτη μέλη που επιλέχθηκαν για εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις στο πλαίσιο της έκθεσης του μηχανισμού επαγρύπνησης του 2023.
- Η Κύπρος αντιμετωπίζει ανισορροπίες, αφού αντιμετώπισε υπερβολικές ανισορροπίες έως το 2022, καθώς οι ευπάθειες που σχετίζονται με το ιδιωτικό, το δημόσιο και το εξωτερικό χρέος έχουν συνολικά μειωθεί, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας.
- Διαπιστώνεται ότι η Ουγγαρία αντιμετωπίζει επί του παρόντος ανισορροπίες. Οι κίνδυνοι συντείνουν σε δυσμενέστερες εξελίξεις και οι ανισορροπίες ενδέχεται να καταστούν υπερβολικές στο μέλλον εάν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα πολιτικής.
- Η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ανισορροπίες.
Μεταξύ των χωρών με ανισορροπίες, οι κίνδυνοι στη Ρουμανία συντείνουν σε δυσμενέστερες εξελίξεις και οι ανισορροπίες ενδέχεται να καταστούν υπερβολικές στο μέλλον εάν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα πολιτικής. Από την άλλη πλευρά, οι ευπάθειες υποχωρούν στη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία, σε βαθμό που η συνέχιση των τάσεων αυτών το επόμενο έτος θα αποτελέσει τη βάση για τη λήψη απόφασης σχετικά με απουσία ανισορροπιών.
- Η Ελλάδα και η Ιταλία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες, αλλά οι ευπάθειές τους φαίνεται να υποχωρούν, μεταξύ άλλων λόγω της προόδου σε επίπεδο πολιτικής.
- Η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβακία δεν διαπιστώνεται να αντιμετωπίζουν ανισορροπίες, δεδομένου ότι οι ευπάθειες φαίνεται να περιορίζονται συνολικά επί του παρόντος.
Εκθέσεις μεταπρογραμματικής εποπτείας
Η εποπτεία μετά το πρόγραμμα αξιολογεί την οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση των κρατών μελών που έχουν επωφεληθεί από προγράμματα χρηματοδοτικής συνδρομής, ως προς την ικανότητά τους για αποπληρωμή. Οι εκθέσεις μεταπρογραμματικής εποπτείας για την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κύπρο και την Πορτογαλία καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι και τα πέντε κράτη μέλη διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
Κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση
Η Επιτροπή προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών το 2023. Oι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θέτουν κοινές προτεραιότητες για τις εθνικές κοινωνικές πολιτικές και πολιτικές απασχόλησης, ώστε να καταστούν πιο δίκαιες και πιο συμπεριληπτικές. Οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές, που εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο του 2022, αντικατοπτρίζουν ήδη το περιβάλλον μετά την πανδημία COVID-19 και τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστούν οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση και το 2023.
Επιπλέον, στις κατευθυντήριες γραμμές γίνεται αναφορά σε πρόσφατες πρωτοβουλίες πολιτικής. Οι κατευθυντήριες γραμμές αναφέρονται επίσης στο Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, στο πλαίσιο του οποίου δίνεται νέα ώθηση για τη συμμετοχή των εταίρων και την κινητοποίηση χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε δεξιότητες και εργατικό δυναμικό. Τέλος, η Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία της παρακολούθησης της προόδου προς την επίτευξη των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ για το 2030 και της συμβολής στους εθνικούς στόχους στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων και της μείωσης της φτώχειας.
Βελτιωμένες προοπτικές εν μέσω επίμονων προκλήσεων
Follow us στη σελίδα στο Facebook ΕΔΩ για να βλέπετε όλα τα νέα