28 χρόνια μετά την Διάσκεψη του Ρίο για το κλίμα η γη συνεχίζει να…γυρίζει αλλά δεν έχει γίνει περισσότερο πράσινη.
28 χρόνια αφότου οι ηγέτες του πλανήτη αναγνώρισαν για πρώτη φορά ως υπ’ αριθμόν ένα παγκόσμια απειλή την κλιματική αλλαγή, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν, η θερμοκρασία της γης ανέβηκε, η λειψυδρία και η ερημοποίηση έχουν γίνει ορατή απειλή για περιοχές ακόμη και της Μεσογείου και τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν να γίνουν κανονικότητα.
Από το 1992 και την Διάσκεψη του Ρίο για το κλίμα μέχρι σήμερα, τα στοιχεία της Εθνικής Ωκεανικής και Ατμοσφαιρικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ δείχνουν άνοδο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα κατά 15%.
- Σύμφωνα με το Global Carbon Project, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μόνον από την χρήση ορυκτών καυσίμων και από την βιομηχανία αυξήθηκαν κατά 63%.
- Σύμφωνα επίσης με την αμερικανική Εθνική Ωκεανική και Ατμοσφαιρική Υπηρεσία, στο ίδιο διάστημα η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 0,58 βαθμούς Κελσίου.
- Και σύμφωνα με την τελευταία έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, τα δάση του Αμαζονίου έχουν φθάσει πλέον στο σημείο καμπής για την αμετάκλητη μετατροπή τους σε σαβάνα.
Μπροστά σ’ αυτή την εικόνα, της άμεσης πια απειλής, το νέο – ίσως και το έσχατο – μεγάλο στοίχημα είναι το net zero energy: Το μηδενικό αποτύπωμα εκπομπών αερίων
Είναι ένα στοίχημα το οποίο έχει αναλάβει και η Ελλάδα με τον στόχο-δέσμευση, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για μηδενικό αποτύπωμα έως το τέλος 2050.
Ο στόχος δεν είναι απλώς περιβαλλοντικός, επιστημονικός και πολιτικός. Είναι ένας στόχος που προϋποθέτει μια πραγματική οικονομική και κοινωνική επανάσταση.
Τι θα σήμαινε για τις πόλεις, τις περιφέρειες, τις χώρες που ζούμε το μηδενικό αποτύπωμα σε μια προοπτική 30 χρόνων από τώρα;
Θα σήμαινε ελάχιστα έως ανύπαρκτα αυτοκίνητα στους δρόμους, κι ακόμη και εκείνα που θα κυκλοφορούσαν θα ήταν μόνον ηλεκτροκίνητα. Θα σήμαινε περισσότερους, πολύ περισσότερους χώρους για πεζούς, λεωφόρους για ποδήλατα, μικρο-οχήματα χωρίς εκπομπές αερίων, κι ένα υπερσύγχρονο σύστημα μέσων μαζικής μεταφοράς με ελαφρά ηλεκτρικά οχήματα.
Θα σήμαινε επίσης πολύ περισσότερους χώρους πρασίνου, ανύπαρκτους κάδους απορριμμάτων και άπειρα σημεία ανακύκλωσης – θα σήμαινε ακόμη συντριβάνια παραγωγής υδάτινης ενέργειας στις γωνίες των δρόμων, και θα σήμαινε κι ένα εντελώς διαφορετικό αστικό τοπίο: Αντί για ψηλά κτίρια από χάλυβα και γυαλί, όλες οι αστικές κατασκευές θα έπρεπε να έχουν ως βασικά υλικά το τούβλο, την πέτρα και το ξύλο, με τις στέγες και τον περιβάλλοντα χώρο να φιλοξενούν ηλιακά πάνελ, πράσινο και λαχανόκηπους.
Όλα αυτά δεν είναι εικόνες πράσινης επιστημονικής φαντασίας – είναι όλα όσα έπρεπε να έχουν γίνει χθες για να υπάρχει ο πλανήτης και αύριο. Ο χάλυβας, μέσα στον οποίο ζούμε στις μεγαλουπόλεις, ενοχοποιείται για τουλάχιστον το 7% των παγκόσμιων εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Το τσιμέντο είναι υπεύθυνο για το 8% των αντίστοιχων εκπομπών. Και μια πόλη σαν τον Λονδίνο για να έχει σοβαρές πιθανότητες να φθάσει να έχει μηδενικό αποτύπωμα το 2050 θα πρέπει μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, έως το 2035, να έχει αποσύρει το 60% των οχημάτων που κυκλοφορούν σήμερα στους δρόμους της.
Η σημασία και το μέγεθος της πρόκλησης είναι προφανή. Όπως και το ότι πρόκειται για μια πρόκληση που δεν μπορεί να αφορά μόνον τις κυβερνήσεις και όσους χαράσσουν την παγκόσμια πολιτική.
Είναι ένας στόχος που δεν θα επιτευχθεί ποτέ εάν δεν γίνει συμμέτοχος και δεν εμπλακεί προσωπικά ο κάθε πολίτης αυτού του κόσμου. Είναι ο στόχος που προϋποθέτει μια διαρκή, προσωπική και συλλογική, επανάσταση της καθημερινότητας.
“Well known journalists talk about a blue green world … they inspire us for the planet we dream of living in…”
