
Στις 6 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2023, στην οποία αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο η βιωσιμότητα και η ευημερία των ανθρώπων μπορούν να τεθούν στο επίκεντρο της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης και προτείνονται δέκα συγκεκριμένες δράσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η ΕΕ έχει ξεκινήσει μια εις βάθος και φιλόδοξη μετάβαση για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και βιωσιμότητας τις επόμενες δεκαετίες. Αυτή η μετάβαση στη βιωσιμότητα θα είναι καίριας σημασίας για την ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητάς της, τη διατήρηση του μοντέλου της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και την εδραίωση της παγκόσμιας ηγετικής της θέσης στη νέα οικονομία μηδενικού ισοζυγίου. Για να επιτύχει τους στόχους της, η ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσει διάφορες προκλήσεις και να κάνει επιλογές που θα επηρεάσουν τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας με πρωτοφανή ρυθμό και κλίμακα.
Η έκθεση του 2023 παρέχει επισκόπηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε και προτείνει δέκα τομείς δράσης για την επιτυχία της μετάβασης. Για να εξοπλιστούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής με οικονομικούς δείκτες που να λαμβάνουν υπόψη και την ευημερία, προτείνεται στην έκθεση η προσαρμογή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ώστε να λαμβάνονται υπόψη διάφοροι παράγοντες, όπως η υγεία και το περιβάλλον.
Η προσέγγιση αυτή θα ενισχύσει την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και τη θέση της στην παγκόσμια σκηνή κατά την επιδίωξη μιας ανθεκτικής οικονομίας μηδενικού ισοζυγίου.
Ο Μάρος Σέφτσοβιτς, αντιπρόεδρος για τις Διοργανικές Σχέσεις και τη Διερεύνηση Προοπτικών, δήλωσε:
«Η έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών του 2023 υποβάλλεται την κατάλληλη χρονική στιγμή. Η Επιτροπή προτείνει μια προσανατολισμένη στη δράση ανάλυση των βασικών προκλήσεων που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ κατά τη μετάβαση στη βιωσιμότητα. Η ανάλυση αυτή αντικατοπτρίζει την εστίασή μας στην ευημερία των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, καθώς και στην επιτακτική ανάγκη προστασίας του πλανήτη μας. Θέλουμε να διατηρήσουμε την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή της μετάβασης στη βιωσιμότητα, αξιοποιώντας τη μοναδική κοινωνική οικονομία της αγοράς και την παγκόσμια εμπορική ισχύ μας. Τούτο θα συμβάλει στην ενίσχυση του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης στον κόσμο και της ικανότητάς μας να είμαστε αυτόνομοι οικοδομώντας παράλληλα ισχυρές εταιρικές σχέσεις με άλλους: Ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.»
Αντιμετώπιση βασικών κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων
Η ΕΕ, κατά τη μετάβαση στη βιωσιμότητα —η οποία περιλαμβάνει τόσο την οικονομική όσο και την κοινωνική βιωσιμότητα— αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις. Παραδείγματος χάρη:
- Οι εν εξελίξει γεωπολιτικές αλλαγές διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και τον τρόπο δράσης των κυβερνήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη διεθνή συνεργασία σε παγκόσμια ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή ή η ενεργειακή μετάβαση.
- Η ανάγκη για ένα νέο οικονομικό μοντέλο, με επίκεντρο την ευημερία των ανθρώπων και της φύσης, την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων και τη μετάβαση σε πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Έως και το 75 % των επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους φυσικούς πόρους. Η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
- Αυξανόμενη ζήτηση για επαρκείς δεξιότητες για ένα βιώσιμο μέλλον. Η διαθεσιμότητα εργαζομένων εξοπλισμένων με κατάλληλες τεχνικές και μη τεχνικές δεξιότητες θα είναι ζωτικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ: Το 85 % των επιχειρήσεων της ΕΕ σήμερα δεν διαθέτει προσωπικό με τις ικανότητες που απαιτούνται για την καθοδήγηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
- Η μετάβαση στη βιωσιμότητα απαιτεί πρωτοφανείς επενδύσεις. Η επίτευξή της θα εξαρτηθεί από την εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.
Δέκα τομείς δράσης
Η έκθεση προσδιορίζει δέκα τομείς στους οποίους η πολιτική μας απάντηση είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση στη βιωσιμότητα εξακολουθεί να επικεντρώνεται στην ευημερία των ανθρώπων και της κοινωνίας:
- Εξασφάλιση ενός νέου ευρωπαϊκού κοινωνικού συμβολαίου με ανανεωμένες πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας και εστίαση σε υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες.
- Εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς για την προώθηση μιας ανθεκτικής οικονομίας μηδενικού ισοζυγίου, με έμφαση στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία και την οικονομική ασφάλεια.
- Ενίσχυση της προσφοράς της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή, για την ενίσχυση της συνεργασίας με βασικούς εταίρους.
- Στήριξη της μετατόπισης της παραγωγής και της κατανάλωσης προς τη βιωσιμότητα, με στόχο τη ρύθμιση και την προώθηση ισορροπημένων τρόπων ζωής.
- Μετάβαση σε μια «Ευρώπη των επενδύσεων» μέσω δημόσιας δράσης που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τις χρηματοοικονομικές ροές για τις μεταβάσεις.
- Προσαρμογή των δημόσιων προϋπολογισμών στη βιωσιμότητα μέσω ενός αποτελεσματικού φορολογικού πλαισίου και αποτελεσματικών δημόσιων δαπανών.
- Περαιτέρω μετατόπιση των δεικτών πολιτικής και των οικονομικών δεικτών προς τη βιώσιμη και την χωρίς αποκλεισμούς ευημερία, μεταξύ άλλων με την προσαρμογή του ΑΕΠ για διάφορους παράγοντες.
- Διασφάλιση της συμβολής όλων των Ευρωπαίων στη μετάβαση, αυξάνοντας τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας και εστιάζοντας στις μελλοντικές δεξιότητες.
- Ενίσχυση της δημοκρατίας, με τη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών στο επίκεντρο της χάραξης πολιτικής για να ενισχυθεί η στήριξη των μεταβάσεων.
- Συμπλήρωση της πολιτικής προστασίας με την «πολιτική πρόληψη», με την ενίσχυση της εργαλειοθήκης της ΕΕ για την ετοιμότητα και την ανταπόκριση.
Επόμενα βήματα
Η έκθεση ανάλυσης προοπτικών για το 2023 θα υποβληθεί στα κράτη μέλη της ΕΕ στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 10ης Ιουλίου. Μαζί με τις εργασίες ανάλυσης προοπτικών της ισπανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, η έκθεση της Επιτροπής αναμένεται επίσης να τροφοδοτήσει τη συζήτηση των ηγετών κατά το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Γρανάδας τον Οκτώβριο του 2023.
Τον Νοέμβριο του 2023 η Επιτροπή θα συνδιοργανώσει, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ετήσια διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης (ESPAS). Η διάσκεψη θα αποτελέσει ευκαιρία να δοκιμαστούν και να συζητηθούν τα βασικά πορίσματα της έκθεσης του 2024 σχετικά με τις διοργανικές παγκόσμιες τάσεις, την οποία καταρτίζουν από κοινού τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και να εξεταστεί η μελλοντική πορεία.
Ιστορικό
Η στρατηγική ανάλυση προοπτικών στηρίζει την Επιτροπή στη μακρόπνοη και φιλόδοξη πορεία της προς την επίτευξη των έξι πρωταρχικών φιλοδοξιών της προέδρου φον ντερ Λάιεν. Από το 2020 καταρτίζονται ετήσιες εκθέσεις στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών που τροφοδοτούν τις προτεραιότητες της Επιτροπής, το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής και τον πολυετή προγραμματισμό της.
Η φετινή έκθεση βασίζεται σε προηγούμενες εκδόσεις, οι οποίες επικεντρώθηκαν στην ανθεκτικότητα ως νέα πυξίδα για τη χάραξη πολιτικής της ΕΕ (2020), την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ (2021) και τη διασύνδεση μεταξύ της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης (2022).
Η ανάλυση που παρουσιάζεται στην έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2023 βασίζεται στη συμμετοχική και χωρίς αποκλεισμούς άσκηση ανάλυσης προοπτικών υπό την καθοδήγηση εμπειρογνωμόνων, την οποία διεξήγαγε το Κοινό Κέντρο Ερευνών και η οποία συμπληρώθηκε από ευρείες διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη, με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ στο πλαίσιο του ESPAS και με τους πολίτες μέσω πρόσκλησης υποβολής στοιχείων που δημοσιεύτηκε στην πύλη «Πείτε την άποψή σας». Τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάλυσης προοπτικών παρατίθενται στην έκθεση επιστημονικών στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο: «Προς μια δίκαιη και βιώσιμη Ευρώπη 2050: κοινωνικές και οικονομικές επιλογές κατά τη μετάβαση στη βιωσιμότητα».
Νέα μέτρα για την τόνωση των επενδύσεων για ένα βιώσιμο μέλλον
Follow us στη σελίδα στο Facebook ΕΔΩ για να βλέπετε όλα τα νέα